gr en pt fr it es
ExoWorlds SPies

Επιστήμη

Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από 4000 πλανήτες, με τον αριθμό να αυξάνεται ραγδαία. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον με ειδικές διαστημικές και επίγειες αποστολές που αναμένεται να βρουν επιπρόσθετους πλανήτες.

Ενώ η ανακάλυψη νέων εξωπλανήτων εξακολουθεί να είναι σημαντική, έχουμε εισέλθει πλέον σε μια νέα εποχή όπου είναι εξαιρετικά σημαντικός ένας πιο λεπτομερής χαρακτηρισμός αυτών των πλανητών και των αστέρων που τους φιλοξενούν. Μια τεχνική που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση της ατμόσφαιρας ενός εξωπλανητή είναι η φασματοσκοπία διάβασης. Κατά τη διάρκεια της διάβασης, οι αστρικοί και οι πλανητικοί δίσκοι επικαλύπτονται και ενώ ένα μέρος του αστρικού φωτός εμποδίζεται από τον πυρήνα του πλανήτη, ένα άλλο, μικρότερο μέρος, φιλτράρεται μέσω της ατμόσφαιράς του. Οι μελλοντικές διαστημικές συσκευές θα παρατηρήσουν γνωστούς εξωπλανήτες για να καταγράψουν τα φάσματά τους και να χαρακτηρίσουν τη χημική τους σύσταση.

Για να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική αυτή η τεχνική και να διεξαχθούν έρευνες μεγάλης κλίμακας, πρέπει να έχουμε καλή γνώση των τροχιακών παραμέτρων των πλανητών που παρατηρούνται, ιδιαίτερα του αναμενόμενου χρόνου διάβασης.

Σε αυτό το κομμάτι, τα μικρά και μεσαία τηλεσκόπια και το ευρύ κοινό μπορούν να συμβάλουν σημαντικά και να κάνουν τη διαφορά.

Πώς γίνεται αυτό; Η μεθοδολογία που ακολουθούμε είναι:

1. Λήψη δεδομένων με μικρά τηλεσκόπια: Συγκεκριμένα, παίρνουμε φωτογραφίες από ένα αστέρι ενώ ο εξωπλανήτης περνά από μπροστά του. Μέχρι στιγμής έχουμε συλλέξει αρκετές παρατηρήσεις σε συνεργασία με ερασιτέχνες αστρονόμους (Nunki Observatory - Nikolaos Paschalis).

2. Ανάλυση των δεδομένεων: Σε αυτό το στάδιο, μετράμε το φως που προέρχεται από το αστέρι. Το αστέρι φαίνεται λίγο πιο αμυδρό όταν ο πλανήτης περνάει από μπροστά του.

3. Ερμηνεία των δεδομένων: Η μείωση του φωτός θα δώσει περισσότερες πληροφορίες για τον πλανήτη: το μέγεθός του, την τροχιά του και το χρόνο διέλευσης.

Αυτή η διαδικασία πρέπει να γίνεται σε τακτική βάση, με στόχο την παρακολούθηση των πιθανών αλλαγών μακροπρόθεσμα.

Τα μέλη της ομάδας μας συνεργάζονται για να σχεδιάσουν εργαλεία ανάλυσης δεδομένων ώστε να καταστήσουν τη διαδικασία εύκολη για όλους και τα τρέχοντα αποτελέσματα μπορείτε να τα βρείτε εδώ. Πιστεύουμε ότι όλοι μπορούν να συνεισφέρουν σε μια τέτοια προσπάθεια. Η συνεισφορά των το ευρύ κοινό στη σύγχρονη έρευνα είναι το κυριότερο κίνητρο του πρότζεκτ αυτού και περιγράφηκε από την Α. Κόκορη στο συνέδριο EPSC 2017, στη Ρίγα, σε αυτή την παρουσίαση.



Η παρατήρηση διαβάσεων εξωπλανήτων είναι διασκεδαστική, αλλά είναι επίσης πολύ χρήσιμη για μελλοντικές αποστολές! Αρχικά, θα θέλαμε να σας δώσουμε μια ιδέα των δεδομένων που συλλέγουμε και των αποτελεσμάτων που θέλουμε να πετύχουμε, απαντώντας στις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τις παρατηρήσεις διαβάσεων:

- Πώς μοιάζει μια φωτογραφία του ουρανού μέσα από ένα τηλεσκόπιο;
Είναι ίδια με αυτό που βλέπετε με τα μάτια σας, αλλά με πολύ περισσότερα αστέρια! Η παρακάτω φωτογραφία είναι ένα παράδειγμα και απεικονίζει τον αστέρα WASP-10, και ο οποίος φιλοξενεί τον εξωπλανήτη WASP-10b.


- Πώς μοιάζει ένας εξωπλανήτης μέσα από ένα τηλεσκόπιο;
Δεν μπορούμε να δούμε τους εξωπλανήτες παρά μόνο τα αστέρια που τους φιλοξενούν! Αυτό συμβαίνει επειδή οι εξωπλανήτες βρίσκονται πολύ μακριά και είναι πολύ μικροί σε σύγκριση με τα αστέρια τους. Ωστόσο, όταν ένας εξωπλανήτης περνά μπροστά από το αστέρι του, η λαμπρότητα του αστέρα μειώνεται. Η παρακάτω εικόνα δείχνει τον εξωπλανήτη που περνάει μπροστά από τον αστέρα και ταυτόχρονα την πτώση στο φως του αστέρα.


- Τι είδους πληροφορίες μπορούμε να εξάγουμε από ένα τέτοιο διάγραμμα;
Το τελικό αποτέλεσμα της ανάλυσης δεδομένων είναι η λεγόμενη καμπύλη φωτός. Το σχήμα της καμπύλης φωτός είναι άμεσα συνδεδεμένο με τα χαρακτηριστικά του πλανήτη και της τροχιάς του. Συγκρίνοντας κάθε καμπύλη φωτός με μια σειρά θεωρητικών μοντέλων, μπορούμε να εντοπίσουμε το καλύτερο μοντέλο που ταιριάζει με τα δεδομένα. Το παρακάτω σχήμα απεικονίζει την καμπύλη φωτός του αστέρα WASP-10 καθώς ο εξωπλανήτης WASP-10b διέρχεται από μπροστά του.